Unošenje velikih količina mesa i gaziranih, zaslađenih pića ubrzava pojavu demencije i drugih hroničnih bolesti, pokazala je velika petnaestogodišnja studija.
Naučnici su pratili skoro 2.500 starijih osoba i otkrili da su oni sa najnezdravijom ishranom, bogatom crvenim i prerađenim mesom, poput slanine i pljeskavica, i sokovima, obolevali od bolesti mozga i srca brže od svojih vršnjaka.
Nasuprot tome, ljudi koji su se pridržavali mediteranskog tipa ishrane, bogatog povrćem, voćem, integralnim žitaricama, orašastim plodovima, mahunarkama i zdravim mastima, razvili su značajno manje hroničnih oboljenja nego oni sa najlošijom ishranom.
Važno je napomenuti da ishrana nije imala veliki uticaj na probleme sa zglobovima povezane sa godinama, poput artritisa.
Istraživanje, objavljeno u časopisu "Nature Aging", obuhvatilo je učesnike iz Švedske nacionalne studije o starenju i nezi u Kungsholmenu (SNAC–K). Prosečna starost na početku bila je 71 godina, a nešto više od polovine su činile žene, prenosi "Dejli mejl".
Bili su praćeni do 15 godina, a kvalitet ishrane se više puta procenjivao pomoću upitnika o hrani. Studija nije stavljala ljude na određene dijete, već su istraživači posmatrali njihove uobičajene navike u ishrani i ocenjivali koliko se one približavaju prepoznatim zdravim obrascima.
Mediteranska ishrana, tradicionalna za južnu Evropu, zasniva se na povrću, voću, integralnim žitaricama, pasulju, orašastim plodovima, ribi i maslinovom ulju, uz malo crvenog mesa i prerađene hrane.
S druge strane, "MIND" dijeta je osmišljena da zaštiti zdravlje mozga i kombinuje elemente mediteranske i "DASH" dijete, koja je kreirana radi smanjenja krvnog pritiska kroz niži unos soli.
MIND posebno naglašava unos zelenog lisnatog povrća i bobičastog voća, uz ograničavanje pržene hrane, maslaca i slatkiša.
Korišćen je i "Alternative Healthy Eating Index" (AHEI), sistem bodovanja koji su razvili istraživači sa Harvarda, a koji odražava namirnice najdoslednije povezane sa smanjenim rizikom od velikih bolesti. On nagrađuje veći unos voća, povrća, orašastih plodova, mahunarki i zdravih masti, dok "kažnjava" crveno i prerađeno meso, zaslađena pića i trans masti.
Sva tri obrasca bila su povezana sa sporijim nakupljanjem bolesti.
Nasuprot tome, dijeta sa visokim skorom na "Empirical Dietary Inflammatory Index" (EDII), koja podrazumeva velike količine crvenog mesa, prerađevina i zaslađenih pića, bila je povezana sa bržim razvojem bolesti.
Istraživači su analizirali ne samo pojedinačna stanja već i "multimorbiditet", ukupan broj hroničnih bolesti sa kojima neko živi tokom starenja. To je uključivalo srčane bolesti, demenciju, depresiju, Parkinsonovu bolest, dijabetes, rak i koštano-mišićne probleme poput artritisa ili osteoporoze. Na kraju perioda praćenja, ljudi sa najzdravijom ishranom imali su u proseku dve do tri hronične bolesti manje u poređenju sa onima sa najnižim kvalitetom ishrane.
Ishrana je bila snažno povezana sa razvojem kardiovaskularnih i neuropsihijatrijskih oboljenja: uključujući demenciju, Parkinsonovu bolest i depresiju, ali ne i sa koštano-mišićnim stanjima.
Zaštitni efekat zdravih obrazaca ishrane, poput mediteranske i MIND dijete, bio je naročito izražen kod žena i najstarijih učesnika (78 godina i više).
Koautor Adrijan Karbaljo Kasla, postdoktorski istraživač u Centru za istraživanje starenja na Karolinska institutu, rekao je:
"Naši rezultati pokazuju koliko je ishrana važna u razvoju multimorbiditeta u starijim populacijama."
Vest dolazi u trenutku kada stručnjaci upozoravaju da loša ishrana i ultraprerađena hrana podstiču epidemiju bolesti modernog načina života, od gojaznosti i dijabetesa do Alchajmera.
Autori studije naveli su da njihovi nalazi doprinose sve većem broju dokaza da kvalitet ishrane igra ključnu ulogu u zdravom starenju, potencijalno usporavajući proces tzv. "inflamacije starenja", niskog nivoa hronične upale koja se nakuplja u telu s godinama i doprinosi razvoju više bolesti.
Dodali su da je sledeći korak da se identifikuju prehrambene preporuke koje bi imale najveći uticaj na dugovečnost i da se utvrde grupe starijih ljudi koje bi najviše imale koristi, u zavisnosti od godina, pola, socijalnog porekla i postojećih bolesti.
