Diskus hernija može da se definiše kao povreda međupršljenskog diska kičmenog stuba, koja nastaje kao posledica prolapsa i prodora želatinoznog jezgra međupršljenskog diska u međupršljenske otvore.
Javlja se i posledični pritisak na korenove spinalnih živaca, a povremeno i centralno u spinalni kanal i prostor u kome se nalazi kičmena moždina. Nešto češće javlja u krsno-slabinskom delu kičmenog stuba, a ređe u vratnom.
Na ovu temu govorio je dr sprec. fizikalne medicine i rehabilitacije Miloš Poleksić, koji je detaljno objasnio sve o problematici diskus hernije:
"Kod hernijacije diska bilo vrata ili krsta, javlja se bol usled dužeg sedenja u jednom položaju ili izvođenja istih aktivnosti kontinuirano (stajanja, nošenja teških predmeta, sportskih aktivnosti itd.) Tada nastaje bol u mišićima leđa koji se najčešće zanemaruje i leči na svoju ruku. Nastavkom aktivnosti pod bolom, dolazi do ubrzavanja procesa tj. do degenerativnih promena na telu pršljena i diskusu, koji se nalazi između pršljenova. Kao poslednja faza dolazi do neurološkog bola, koji je prouzrokovan pritiskanjem pomerenog diskusa na koren nerva, koji prolazi uz kičmu.
Bol se vrlo često propagira duž jedne ili obe ruke, sedalnog dela i jedne ili obe noge, ide najčešće zadnjom stranom butine, pa sve do lista, pa čak i do prstiju. Bol može da se širi i pojasno, što ukazuje na centralni pritisak na kičmenu moždinu", navodi dr Poleksić i dodaje:
"Ukoliko se javi neki od ovih simptoma pacijent će biti upućen kod specijaliste (neurohirurga, spinalnog ortopeda, neurologa ili fizijatra) koji će obaviti neurološki pregled i nakon toga odrediti dodatnu dijagnostiku."
Najčešće dijagnostičke procedure su:
- rendgenski snimak dela kičme u raznim projekcijama;
- elektromiografija (EMG,EMNG) kojom se određuje stanje živaca i mišića;
- somatosenzorni evocirani potencijali (SSEP) kojim se određuje stanje kičmene moždine i živaca;
- snimak obolelog dela kičme kompjuterizvanom tomografijom (CT kičme) ili najčešće magnetnom rezonancom;
- kao i ciljane laboretorijske analize.
"Cilj lečenja je da se deo diskusa koji vrši pritisak na nervnu strukturu odmakne od nje. Glavna dilema koja se javlja u ovom slučaju je da li pacijenta treba operisati ili ne" - ističe dr Poleksić i navodi metode operacija:
"Kod vratne kičme, ukoliko dominira rast koštanih izraštaja (osteofita), najčešće se radi odstranjenje kompletnog diska i ovih izraštaja operacijom od napred. Umesto odstranjenog diska ubacuje se transplantat karlične kosti, veštački materijali (npr kejdž, cage...) ili proteza. Ukoliko u predelu vrata postoji samo diskus hernija, može se raditi operacija od nazad slično kao u slabinskoj kičmi (laminectomia, interhemilaminectomia, laminoplastica...)", kaže dr Poleksić, osvrćući se i na postoperativni period:
"Nakon operacije diskus hernije, pacijenti koji su zdravstveno osigurani preko RFZO dobijaju rešenje za stacionaru rehabilitaciju u RHC u trajanju od 21 dan gde se primenjuju kombinovane fizikalne procedure u cilju što boljeg oporavka pacijenta i optimalnijeg funkcionalnog statusa. Nažalost, u nekim slučajevima je potrebna reoperacija. Operativno lečenje kičme je uvek samo deo terapije. Pre, a pogotovo posle operacije, potrebne su i druge metode lečenja:
Simptomatska i potporna terapija
Fizikalno lečenje i menjanje životnih navika
Simptomatska terapija je obično terapija protiv bola i upale (antireumatici, nesteroidni analgetici), kortikosteroidna terapija, te protiv grča mišića. Potpora regeneraciji nervnih tkiva podrazumeva upotrebu različitih lekova. Ovi lekovi su skupi i njihov terapijski efekat nije presudan, a često nije ni dokazan (različiti preparati B vitamina, OHB-12 injekcije...).
Metode fizikalog lečenja su brojne, a izdvajamo značaj kineziterapije i radne terapije uz edukaciju pacijenata u vezi faktora rizika. Pored njih postoje elektroterapija, magnetoterapija, laser, zagrevanje, masaža", završava dr Poleksić.
