Od ove bolesti je umrla Gabi Novak, a 1 simptom je lako prevideti: Poslednje dane provela u Domu za stare

Legendarna hrvatska pevačica Gabi Novak umrla je rano jutros u 89. godini života od posledica upale pluća.

- Otišla je tiho, a s njenim odlaskom kao da se stišala muzika - ispričali su njeni prijatelji. 

Svoj posjednji rođendan, koji je imala 8. jula nije slavila.

- Ja vam te rođendane više uopšte ne slavim. Dobro, ako za dve godine dođem do devedesete, onda ćemo napraviti neku malu feštu. Povodom ovog rođendana malo smo se porodično okupili, ali nije to bilo neko slavlje, tek malo bolji ručak. Sve normalno i skromno. Ja sam takva, tako najviše volim - rekla je legendarna pevačica pre dve godine, ali nije uspela da dočeka taj 90. i tu feštu.

Kada upala pluća dovodi do smrti

Pneumonija, odnosno upala pluća, je infekcija u plućima uzrokovana bakterijskom, virusnom ili gljivičnom infekcijom. Nastaje kada infekcija izazove upalu vazdušnih mehurića u jednom ili oba plućna krila, koja mogu da se napune tečnošću ili gnojem.

Bakterijska pneumonija češće dovodi do smrti nego virusna ili gljivična.

Upala pluća je veoma česta infekcija, a klinička slika može da bude i blaga i veoma teška, što za neke osobe može da bude prilično ozbiljna, čak i fatalna, što se najčešće dešava usled bakterijske upale pluća.

Uobičajeni simptomi pneumonije:

• Kašalj, koji može da prati i sekret. Sluz kod iskašljavanja može da bude žuta, zelena, smeđa ili krvava.
• Bol u grudima, koji se pogoršava tokom kašljanja ili dubokog disanja
• Ubrzano disanje ili kratak dah
• Groznica
• Znojenje ili drhtanje
• Osećaj umora
• Gubitak apetita
• Mučnina ili povraćanje.
• Iako je povišena temperatura čest simptom pneumonije, kod nekih slučajeva upale pluća groznica i drugi uobičajeni simptomi mogu biti blagi ili čak odsutni.

Vrste pneumonije

Infekcije pneumonije mogu izazvati klice poput virusa, bakterija i gljivica. Bakterijska pneumonija češće dovodi do smrti nego virusna ili gljivična.

Postoji nekoliko vrsta pneumonije:

Bakterijska pneumonija

Ovo je infekcija pluća uzrokovana bakterijama. Može se razviti samostalno ili nakon infekcije gornjih disajnih puteva. Najčešća bakterija koja izaziva upalu pluća je Streptococcus pneumoniae, koja izaziva pneumokoknu pneumoniju. Bakterijska pneumonija se može lečiti antibioticima. Obično je ozbiljnija, i često zahteva bolničku negu.

Virusna pneumonija

 Ovu infekciju pluća izazivaju virusi poput virusa prehlade i gripa, virusa SARS CoV-2 ili respiratornog sincicijalnog virusa (RSV). RSV je čest uzrok upale pluća kod male dece, dok je grip češći uzrok kod starijih odraslih osoba. Upala pluća uzrokovana virusom je obično manje ozbiljna i manje smrtonosna od bakterijske, ali može biti ozbiljna i smrtonosna za one u visokorizičnim kategorijama. Antivirusni lekovi se koriste za lečenje virusne pneumonije ako je uzrokovana gripom.

Gljivična pneumonija

Ova vrsta upale pluća je ređa od bakterijske ili virusne pneumonije jer obično inficira ljude sa drugim stanjima ili oslabljenim imunološkim sistemom. Može da se lečiti antifungalnim lekovima, i manje je smrtonosna od bakterijske pneumonije.

Atipična pneumonija

Najčešči uzročnici atipične pneumonije su mikoplazma (Mycoplasma) i klamidija (Chlamydia), ali i neki virusi, legionela, paraziti...

Kako pneumonija dovodi do smrti?

Najčešća komplikacija pneumonije je pleuralni izliv. To je nakupljanje tečnosti između slojeva tkiva koji oblažu pluća i grudnu šupljinu. Ovo stanje izaziva bol i ometa sposobnost disanja.

Pored ove i druge komplikacije upale pluća dovesti do komplikacija na plućima i srcu.

Teška pneumonija može biti smrtonosna zbog teških komplikacija koje mogu biti rezultat ozbiljne infekcije:

Infekcija bakterijama - kretanje infekcije iz pluća u krvotok. Ovo se može razviti u sepsu i septički šok, a oba stanja mogu da budu smrtonosna.

Apsces pluća - nakupljanje gnoja i oštećenog tkiva u plućima koje treba ukloniti - ponekad se naziva nekrotizirajuća pneumonija.

Meningitis - kretanje infekcije iz pluća u membrane koje okružuju mozak.

Akutni respiratorni distres i respiratorna insuficijencija - infekcija veoma otežava disanje. Potreban je kiseonik i druga podrška za disanje.

Teška pneumonija može da izazove i oštećenje unutrašnjih organa, što dovodi do otkazivanja bubrega, jetre ili srca.

Četiri faze pneumonije

Četiri stadijuma pneumonije opisuju kako infekcija napreduje:

Kongestija - tečnost se nakuplja u alveolama i kapilarima u plućima.
Crvena hepatizacija - crvena krvna zrnca i druge imune ćelije žure u pluća i alveole da se bore protiv infekcije.
Siva hepatizacija - crvena krvna zrnca počinju da se razbijaju, što dovodi do toga da pluća postaju sivkasto-braon ili žuta.
Kraj infekcije -infekcija je nestala i plućni disajni putevi i alveole funkcionišu normalno.
Osobe u opasnosti od smrti od upale pluća

Većina zdravih ljudi može da se oporavi od upale pluća relativno brzo i bez komplikacija. Međutim, postoje određene grupe visokog rizika i zdravstvena stanja koji povećavaju rizik od smrti od upale pluća.

To su:

• Deca do 2 godine
• Ljudi stariji od 65 godina
• Ljudi čiji imuni sistem ne funkcioniše dobro, uključujući one koji imaju autoimune bolesti, koji su imali transplantaciju organa ili koji su na steroidima ili hemoterapij
• Osobe sa već postojećim zdravstvenim stanjima srca ili pluća, uključujući bolesti srca i hroničnu opstruktivnu bolest pluća (HOBP)
• Pušači i korisnici droga
• Osobe izložene toksičnim hemikalijama, uključujući zagađenje, toksična isparenja ili pasivno pušenje
• Ljudi u bolnicama ili oni koji često leže na leđima
• Osobe sa više faktora rizika

Prevencija pneumonije

Jedan od najboljih načina za sprečavanje upale pluća je pridržavanje pravilne higijene u sezoni prehlade i gripa:

Redovno pranje ruku - ako sapun i voda nisu dostupni, treba koristiti sredstvo za dezinfekciju ruku na bazi alkohola.
Dezinfekcija površina sa kojima se dolazi u kontakt.
Nošenje zaštitne maske - u mnogim slučajevima, infekcija koja izaziva upalu pluća lako se širi kada ljudi kašlju, kijaju, dišu ili dodiruju - čak i ako ne pokazuju nikakve znake infekcije.
Ostanite kod kuće dok ste bolesni - ovo je važno kako bi se sprečilo širenje infekcija.
Vakcina protiv pneumokokne pneumonije - ove vakcine mogu pomoći telu da se bori protiv više sojeva bakterija Pneumococcus koji izazivaju upalu pluća.
Godišnja vakcina protiv gripa - grip je čest uzrok upale pluća kod starijih ljudi.
Vakcine protiv COVID-19 -one sprečavaju ozbiljne bolesti i komplikacije od SARS-CoV-2, uključujući upalu pluća.
Vakcina protiv Haemophilus influenzae tipa b (Hib) - ova bakterijska respiratorna infekcija može izazvati upalu pluća.

Kada posetiti doktora

Lekaru se treba obratiti ako postoji bilo koji od opasnih znakova upale pluća, a to su:

• Otežano disanje
• Bol u grudima
• Visoka temperatura
• Plavkasta boja za usne ili vrhove prstiju
• Nagle promene u mentalnoj svesti kod starijih ljudi
• Jak kašalj sa sluzom ili koji se pogoršava, ili se ne poboljšava

Stil /  Jutarnji / Blic