Bolest Zapadnog Nila (ZN) je vektorima prenosiva bolest, čiji je uzročnik virus zapadnog Nila (VZN), koji se u prirodi održava u ciklusu između komaraca i ptica.
Ptice su primarni rezervoari i glavni domaćini virusa. Virus se umnožava u pticama koje su glavni izvori infekcije. Na krajnje slučajne domaćine: ljude, kopitare ili druge sisare, virus se prenosi ubodom zaraženog komarca (vektora). To su prvenstveno komarci roda Culex, (vrste Culex pipiens), a mogu ga eventualno izuzetno preneti i druge vrste iz roda Aedes.
Bolest se ne prenosi s čoveka na čoveka kontaktom.
Bolest ZN je kompleksna vektorska antropozoonoza koju karakteriše izraziti sezonalitet pod uticajem mnogih klimatskih i faktora iz okruženja.
Sezonska pojava i kretanje bolesti ZN na nekom području odnosno epidemiološka situacija od godine do godine je izrazito varijabilna. Pod uticajem je geografskih, klimatskih i vremenskih prilika koji utiču na brojnost i aktivnost vektora uzročnika bolesti. Prenos VZN se događa u zavisnosti od prisutnosti zaraženih ptica, brojnosti i aktivnosti zaraženih komaraca i u zavisnosti od prisutnosti osetljivih domaćina. Pojavljuje se u letnim i ranim jesenskim mesecima.
Zbog ciklusa umnožavanja virusa u pticama većina infekcija ljudi, kopitara ili drugih sisara se eventualno može uočiti u razdoblju od sredine jula do kraja oktobra.
Infekcija VZN kod ljudi, nakon inkubacije od 2-6 dana (u rasponu od 2-14) najčešće prolazi bez simptoma ili asimptomatski (u približno 70-80% slučajeva).
U oko 20-30% inficiranih manifestuje se kao akutna sistemska febrilna bolest praćena povišenom temperaturom, glavoboljom, bolovima u mišićima, zglobovima, simptomima u gastrointestinalnom traktu. Može se pojaviti prolazni makulopapulozni osip (u 25-50% obolelih).
Radi se o relativno blažem obliku bolesti koji se naziva groznica ZN, čiji simptomi nalik gripu traju od dva do pet dana. U manje od 1% inficiranih može se razviti teži oblik bolesti usled zahvaćenosti središnjeg nervnog sistema, sa simptomima meningitisa/upale moždanih ovojnica, encefalitisa i vrlo rietko akutne obamrlosti. Pod povećanim su rizikom za razvoj težeg oblika bolesti starije osobe koje već imaju postojeću hroničnu bolest kao npr. hroničnu bubrežnu bolest, dijabetes, hipertenziju ili imunosuprimirane osobe (kao npr. transplantirani i sl.).
Oboleli se leče simptomatski i većina se dobro oporavi bez trajnih posledica.
U svrhu prevencije infekcije VZN važne su mere suzbijanja komaraca i njihovih legla, pa je važno podsetiti na važnost lične zaštite. Pored preventivnih mera suzbijanja komaraca neophodno je aktivno sudelovanje svakog pojedinca u borbi protiv komaraca, uklanjanjem uslova za održavanjem njihovih legla u okolini - na balkonima, terasama, okućnicama i dr. (odstajale vode u lavorima, vazama, kantama, koritima, bačvama, odbačenim limenkama, igračkama i sl.).
Komarci vektori VZN najaktivniji su u sumrak ili u zoru, tokom noći.
Evo od čega je umrla Mira Furlan!
RADI OSOBNE ZAŠTITE OD UBODA KOMARACA PREPORUČUJE SE:
-Primenjujte sredstva koja odbijaju komarce, tzv. repelente u spreju na kožu (prema uputama proizvođača).
-Zaštitite se odećom dugih rukava i nogavica tokom boravka na području s puno komaraca (naročito u sumrak).
-Zaštitite prozore i vrata balkona ili terasa mrežama protiv insekata.
-Koristite sredstva koja odbijaju komarce, tzv. repelente za prostore
-Boravite u klimatizovanim prostorima kada je moguće.
