Rak pankreasa je jedna od najtežih vrsta kancera za dijagnostifikovanje, jer simptomi često izostaju ili se pojavljuju tek u odmakloj fazi bolesti. Ipak, jedan od znakova koji može ukazivati na ovaj problem jeste tamna boja urina, koja se ne sme ignorisati.
Princeza Katarina Karađorđević nedavno je podvrgnuta hitnoj operaciji zbog raka pankreasa. Hirurški zahvat obavljen je u Univerzitetskom medicinskom centru u Pitsburgu (UPMC), kako je saopšteno sa Kraljevskog dvora. Nakon detaljnih lekarskih konsultacija, medicinski tim je procenio da je hitna intervencija neophodna. U saopštenju se navodi da su lekari izrazili optimizam u vezi sa prognozom, dok se princeza oglasila porukom podrške svima koji se suočavaju sa sličnom borbom.
Kako prepoznati rak pankreasa?
Rak pankreasa se razvija u organu koji ima važnu ulogu u digestivnom i endokrinom sistemu. Pankreas proizvodi enzime neophodne za varenje hrane, kao i hormone glukagon i insulin, koji regulišu nivo šećera u krvi. Najčešći tip ovog raka nastaje u ćelijama koje oblažu kanale za transport digestivnih enzima.
Međutim, simptomi raka pankreasa često ostaju neprimetni u ranoj fazi bolesti, što otežava dijagnozu. Simptomi koji se kasnije mogu javiti uključuju:
- Tamni urin
- Žutilo kože i beonjača (žutica)
- Bol u stomaku koji se širi prema leđima
- Nenamerni gubitak telesne težine
- Dijareju
- Mučninu
- Gubitak apetita
Bol se često pojačava nakon obroka i može biti povremenog karaktera. Zbog ovih simptoma, svaka neuobičajena promena u zdravstvenom stanju treba da se istraži što pre.
Faktori rizika za razvoj raka pankreasa
Rak pankreasa češće se javlja kod osoba starijih od 65 godina, ali određeni faktori mogu povećati rizik:
- Pušenje
- Dugotrajan dijabetes
- Hronična upala pankreasa (pankreatitis)
- Gojaznost
Porodična istorija raka pankreasa ili genetskih sindroma (poput BRCA2 mutacije ili Linčovog sindroma)
Kombinacija loših navika, poput pušenja i nezdrave ishrane, dodatno povećava rizik.
Kako se dijagnostikuje rak pankreasa?
Dijagnostikovanje raka pankreasa zahteva više metoda, uključujući:
- Analize krvi
- Ultrazvučni pregled
- CT i MRI skeniranje
- Endoskopska retrogradna holangio-pankreatografija
- Biopsiju tkiva pankreasa
Rano otkrivanje ključno je za uspešno lečenje, jer se rak u početnoj fazi može ukloniti hirurškim putem.
- Metode lečenja
- Lečenje raka pankreasa zavisi od stadijuma bolesti i može uključivati:
- Hiruršku intervenciju
- Radioterapiju
- Sistemsku hemioterapiju
Iako je stopa preživljavanja niska – samo 11% pacijenata preživi pet godina nakon dijagnoze – rana dijagnoza znatno povećava šanse za uspeh lečenja.
