Ništa vam nije strano i hrabra ste osoba, ali kad pomislite na ubod iglom, odmah vam se zavrti u glavi i zamrači pred očima?
Upotreba igle u najrazličitije svrhe svakodnevna je rutina praktično svih grana medicine. Najrazličitiji dijagnostički i terapijski postupci su neizvodljivi bez osiguravanja venskog puta u najčešćem slučaju, a nekad je radi dobijanja adekvatnog uzorka potrebno iglu uvesti u arteriju ili u neki organ s ciljem dobijanja potrebne količine tkiva. Većina takvih postupaka dovode do manje nelagode ili bola, ali većina tih postupaka podložni su većim ili manjim komplikacijama, što može pojačati bol.
Nije iznenađenje da mnogi pacijenti imaju nelagodu ili strah kod bilo kakve primene igle. Kod većine njih on je uslovljen nepoznavanjem detalja same procedure dijagnostičke obrade, a sigurno može biti uslovljen i neizvesnošću samog ishoda tih pretraga.
Patološki strah od igle ili tripanofobija
Neretko pacijenti imaju patološki strah od medicinskih procedura u kojima se koriste igle, a takav poremećaj naziva se tripanofobija. Osobe koje imaju takav poremećaj odbijaju sprovođenje medicinske procedure koja uključuje primjenu igle, uprkos tome što su svesni da je ona nužna za dijagnozu bolesti.
Od tegoba javljaju se gubljenje daha, prekomerno znojenje, mučnina, suva usta, drhtavica, lupanje srca, povišen krvni pritisak, nemogućnost rasuđivanja, strah od smrti, anksiozni napadi.
Ono što je dodatni problem kod takvih osoba, one nisu sklone da idu kod lekara ili stomatologa, jer znaju da ih očekuje primena injekcije, što dodatno potencira strah od svih medicinskih postupaka.
Kako pobediti strah od igle?
Kod uobičajenog straha veoma je važna komunikacija lekara i pacijenta. Bez obzira na potencijalnu težinu bolesti koja se tek treba dijagnostikovati i lečiti, uloga lekara nije samo u suvoparnom iznošenju činjenica oko same bolesti i pridruženih dijagnostičkih i terapijskih postupaka, već kroz individualan pristup pripremati pacijenta korak po korak uz primerenu količinu empatije.
Takav pažljivi pristup posebno je važan kod onkoloških bolesnika, čije je lečenje dugotrajno, podložno dugotrajnim kontrolama, često uz primenu invazivnijih dijagnostičko-terapijskih postupaka.
Kod sumnje na tripanofobiju, najvažnije je takav poremećaj pravovremeno detektovati, što često i nije teško s obzirom na to da takve osobe manje sarađuju u lečenju. Različite su mogućnosti terapijskog delovanja. Prvi korak je psihoterapija sa svrhom postupne desenzibilizacije od iskrivljenih uverenja, čime se bavi kognitivno-bihevioristička terapija. Kroz postupak desenzibilizacije pacijenti se uče postupnom tolerisanju igle. Kod nedovoljne efektnosti psihoterapije, nužna je primena lekova, najčešće antidepresiva i anksiolitika.
