Gregori Pek, istaknuti američki glumac, sa impresivnom karijerom obeležio je zlatno doba Holivuda. Iako su govorili da je njegova gluma "drvena", stekao je reputaciju svestrano umetnika koji je bio nominova, čak, pet puta za Oskar. Međutim, zadesila ga je najveća tragedija koju čivek može da doživi, što mu je umnogome promenilo tok sudbine.
Svoj prvi značajan filmski nastup imao je u filmu "Days of Glory" iz 1944. godine, ali je pravu slavu stekao ulogom u filmu "Gentleman's Agreement" (1947), za koju je dobio proznanje za najboljeg glavnog glumca. Njegov snažan nastup u ovoj društveno-angažovanoj drami o antisemitizmu istakao ga je kao jednog od vodećih glumaca svog vremena.
Pek je nastavio svoj uspeh sa ulogama u filmovima kao što su "Twelve O'Clock High" (1949), "Roman Holiday" (1953) i "To Kill a Mockingbird" (1962), gde je ponovno pokazao svoju izuzetnu glumačku spretnost.
Osim uspešne filmske karijere, Pek je takođe bio aktivan u pozorištu i na televiziji. Duboka glasovna interpretacija dodatno je doprinela njegovom šarmu i prepoznatljivosti.
Rođen je 5. aprila 1916. godine kao Eldred Gregori Pek u La Hoji nedaleko od San Dijega, Kalifornija, kao sin Gregorija Perla Peka, hemičara i farmaceuta i Bernis Mej Aures, rođene u Misuriju. Pekov otac bio je katolik, dok je njegova majka prešla na katolicizam kad se udala.
Pekova baka sa očeve strane, Ketrin Aš, rodom iz Irske, bila je u rodbinskoj vezi sa irskim patriotom Tomasom Ašom, koji je učestvovao u Uskršnjem ustanku koji se odvijao malo manje od tri sedmice nakon Pekovog rođenja, a umro je u štrajku glađu 1917. godine. Uprkos tome što su bili striktni katolici, roditelji su mu se razveli kad mu je bilo pet godina, a njega je odgajila baka.
Kad je maturirao, upisao se na univeritet San Dijega kako bi popravio ocene da bi upisao koledž po svom izboru, Berkli. Ubrzo se zaposlio kao vozač kamiona u firmi koja se bavila proizvodnjom ulja. Godine 1936, upisao se na Berkli, kako je bio visok i snažan, odlučio je da vesla za univerzitetsku ekipu. Primetio ga je učitelj glume i pomislio kako bi bio savršen za njegovu predstavu.
Počeo je da se zanima za glumu, a angažovao ga je Edvin Dajer, upranik školskog pozorišta. Na završnoj godini se pojavio u pet predstava. Iako mu je školarina bila samo 26 dolara godišnje, Pek se i dalje borio kako bi platio, pa je morao raditi za sestrinstvo "Alfa Gama Delta" kao kuhinjski pomoćnik u zamenu za obroke. Pek će kasnije reći o Berkliju da je to „bilo posebno iskustvo za njega i tri najbolje godine njegovog života”: „Probudilo me i učinilo od mene čoveka.” Godine 1997, donirao je 25 hiljada dolara veslačkoj ekipi Berklija u čast svog trenera, Ki Ebrighta.
Nakon što je diplomirao engleski jezik na Berkliju, Pek je izbacio ime „Eldred” i pošao u Njujork kako bi studirao u glumačkoj školi Neighborhood Playhouse. Često je ostajao bez novca i spavao u Central parku. Debitovao je na Brodveju u komadu Emlina Vilijamsa, Jutarnja zvezda 1942. godine. Drugi nastup je bio u predstavi "The Willow and I" sa Edvardom Poulijem. Izbegao je vojnu službu u Drugom svetskom ratu zbog povrede leđa koju je zadobio dok je trenirao ples sa Martom Grejam.
- U Holivudu su valjda mislili kako ples nije bio dovoljno mačo, godinama sam pokušavao ispraviti tu priču - govorio je.
Svaki od filmova je predstavio jednu od Pekovih osobina
"Ključevi kraljevstva" naglasili su njegovo dostojanstveno držanje. Kao farmer Peni Barker u "Proleću života" njegovu dobroćudnu srdačnost i naklonost prema likovima svog sina i supruge. "Dvoboj na suncu" (1946) pokazao ga je prvi put kao negativca, okrutnog i pohotnog revolveraša. "Džentlmenski sporazum" pokazao je njegovu „društvenu svest” u filmu koji je prikazao duboko ukorenjeni, ali potajni antisemitizam u korporativnoj Americi sredinom veka. "Poletanje usred dana" je bio prvi od mnogih uspešnih ratnih filmova u kojima je Pek isticao hrabrog, sposobnog, ali humanog borca.
Među njegovim popularnim filmovima bili su Mobi Dik (1956), Na plaži (1959), koji je prikazao strahote nuklearnog rata, Topovi sa Navaronea (1961) i Praznik u Rimu (1953), sa Odri Hepbern u njenom filmskom debiju za koji je dobila Oskara. Pek i Hepbern ostali su dobri prijatelji do njene smrti, a Pek ju je čak upoznao sa njenim prvim mužem, Melom Fererom.
Gregori je osvojio Oskara za svoju petu nominaciju, igrajući Atikusa Finča, advokata iz vremena Velike depresije i samohranog oca u filmskoj adaptaciji romana Harper Li, Ubiti pticu rugalicu.
U svom rodnom mestu osnovao je pozorište La Jolla Playhouse, zajedno sa svojim prijateljima Hoseom Fererom i Doroti Makgvajer. A radi i danas u sklopu kalifornijskog univerziteta u San Dijegu.
Godine 1967, vršio je dužnost predsednika Akademije fimskih umetnosti i nauka. Od 1967. do 1969. bio je predsedavajući Odbora upravitelja Američkog filmskog instituta, 1971. predsjedavajući Filmskog i televizijskog fonda, a 1966. predsedavajući Američkog udruženja obolelih od raka.
Od samog početka je privlačilo holivudske zvezde, bilo kao protagoniste ili gledaoce. Iako dobro poznat, nije bio imun na kritike.
Pauline Kael opisala ga je kao „sposobnog, ali uvek pomalo dosadnog”. I najveći su obožavatelji priznali ukočenost u nekim ulogama. Njegovi kasniji pokušaji da igra negativce nisu dobro prošli kod kritike. Kako je bio fizički snažan, bio je poznat po tome da sam igra svoje scene borbe, retko koristeći dublere.
Hrabro iznosio stavove
Godine 1947. dok su mnoge osobe iz Holivuda završavale na crnim listama zbog sličnih aktivnosti, napisao je pismo Odboru za neameričke aktivnosti u kojem je izrazio neodobravanje istraga navodnih komunista u filmskoj industriji. Predsednik Ričard Nikson stavio je Peka na svoju listu neprijatelja zbog njegova liberalnog aktivizma.
Bio je protivnik Vijetnamskog rata, dok je podržavao svog sina, Stivena, koji se borio tamo. Godine 1972. Pek je bio producent filmske verzije pozorišnog komada Danijela Berigana The Trial of the Catonsville Nine o progonu grupe vijetnamskih protestanata zbog građanske neposlušnosti. Iako na početku nije hteo da igra kontroverznog generala Daglasa Makartura na filmu, 1977. godine, ipak je to učinio, nakon čega se divio generalu.
Izvodio je odlomke iz filmova po svetu
Pek se penzionisao 1991. godine. Kao i Keri Grant pre njega, proveo je nekoliko zadnjih godina na putovanju oko sveta na kojima je izvodio odlomke iz svojih filmova, podsećao se na uspomene i odgovarao na pitanja iz publike. Vratio se kako bi nastupio u rimejku jednog od svojih najpoznatijih filmova, "Mobi Dik" (1998), portretirajući „Oca Maplea” (kojeg je 1956. godine glumio Orson Vels), sa Patrikom Stjuartom u ulozi Kapetana Ahaba, kojeg je 1956. godine glumio Pek.
Brak sa Gretom i strašna tragedija
Oktobra 1943. godine Pek se venčao sa Gretom Kukonen sa kojom je dobio tri sina (Džonatan, Stiven i Keri). Greta je odlikovana Ružom Finske, što je ekvivalent Medalji slobode. Razveli su se 30. decembra 1955. godine, ali su ostali u dobrim odnosima.
Njihov sin Džonatan Pek, televizijski novinar, počinio je samoubistvo 1975. godine. Gregori Pek se od tog gubitka nije nikada oporavio, a u Holivudu su kružile glasine da je doživeo nervni slom i naredne dve godine proveo u mentalnoj ustanovi.
Stiven Pek je aktivan u podršci američkih veterana iz Vijetnamskog rata. Keri je političar i bio je na izboru za kongres.
Sa svojom drugom suprugom Veronikom Pasani, pariskom novinarkom koja ga je intervjuisala 1953. godine pre nego što je otišao u Italiju da snima "Praznik u Rimu", venčao se 1955. Pozvao ju je na ručak šest meseci posle i postali su nerazdvojni. Dobili su sina Entonija Peka i kćer Sesiliju Pek.
Očaran Srpkinjom
Toliko toga je Beba Lončar imala u sebi, da je nekima, poput Gregorija Peka, kojeg je jednom prilikom srela u Beogradu, zaličila na treću svetsku zvezdu.
"Neverovatno ličite na Ingrid Bergman, vratili ste me u mladost", rekao joj je.
Poslednju ulogu nije odigrao
Početkom 2003. godine Peku je ponuđena uloga dede Džoa u filmu Čarli i fabrika čokolade. Rekao je kako je to ozbiljno razmatrao. Hteo je da glumi dedu Džoa, ali je umro pre nego što je prihvatio. Umro je 12. juna 2003. godine u snu od infarkta i upale pluća sa 87 godina u Los Anđelesu.
Njegova žena, kojoj je bilo 48, bila je uz njega. Pek je sahranjen u mauzoleju katedrale u Los Anđelesu.
