Vila poljoprivrednog dobra Džervin u Knjaževcu, podignuta je 30-ih godina 20. veka na raskrsnici koja sačinjava završetak Grobljanske ulice i raskrsnice koja vodi ka groblju. Uprkos pomalo jezovitom položaju, vila je remek-delo arhitekture ovih krajeva i pomalo podseća na „fantastične zamkove“ koji su podizani nekoliko decenija pre širom Evrope. Po nekim podacima, vila je sagrađena 1939. godine, neposredno pred Drugi svetski rat. Dao ju je sagraditi slavni knjaževački i beogradski kafedžija i hotelijer Đorđe – Đoka Cvetković, kao simbol svoje moći, za skoro milion tadašnjih dinara, što je bila ogromna svota. Cvetković je posedovao slavnu beogradsku kafanu „Kolarac“ negde kog Narodnog pozorišta, a bio je, zahvaljujućima ugovorima sa vladom koji su bili veoma unosni, i veliki vojni liferant. Takođe, bio je ekskluzivni zastupnik «Plzenjskog piva» iz Čehoslovačke. Zanimao se i za kinematografiju i bio jedan od njenih pionira.
Sama vila je izgrađena na Džervinovom brdu. Imanje na kome se nalazi nekada je pripadalo Đokinom ocu po imenu Tasa, koji je bio znameniti trgovac iz Knjaževca. Đorđe nije slučajno izabrao stil zamka iz zapadne Evrope, budući da je sam išao često u Plzenj na dogovore i odsedao u obližnjoj banji Karlove Vari (Karlsbad) družeći se sa elitom finansija tadašnje Evrope.
Raskošna građevina sa bordo dekoracijama na beloj fasadi ima dva sprata na kojima se nalaze tremovi sa balustradama. Najistaknutiji deo svakako je vidikovac, odnosno kula koja se oslanja na romantičarski stil iz 18. veka.
Enterijer je bio opremljen najsavremenijim i najluksuznijim nameštajem, kao i češkim sanitarijama sa kaljevim pećima. Vila, koja je imala sopstveni vodovod, pumpu i kanalizaciju, bila je opasana ukrasnim zidom visine tri metra, a oko nje su bile zasađene najbolje sorte vinove loze. Vinograd se prostirao na površini od 85 ari.
Isterao komuniste i skončao u njoj
Gde je taj kafedžija bio za vreme bombardovanja tačno se ne zna, ali su se po oslobođenju, u njegovu praznu vilu uselili partizani, a zdanje je pretvoreno u glavnu komandu.
Međutim, veoma brzo se beogradski kafedžija pojavio u Knjaževcu na vratima svoje stare kuće! Kažu da je energično nastupio pred partizanima tražeći da mu se vrati imovina.
Ohrabreni partizani naglavačke su ga izbacili napolje. Navodno je veći deo Knjaževca ćutke opravdao i razumeo one koji su ga izbacili.
Međutim, obrt koji je usledio iznenadio je mnoge!
Uporni kafedžija telefonirao je nekome u Beogradu i posle nekoliko dana stigla je depeša da se vila isprazni i vrati vlasniku. Potpis na depeši je toliko bio ubedljiv da su partizani navrat-nanos pokupili stvar i odmah se iselili.
Čiji je potpis bio i dalje je tajna, a meštani sumnjaju da je komanda stigla od Moše Pijade, Đilasa ili čak od samog vrha.
Pravi vlasnik uselio se u svoju kuću u kojoj je mirno poživeo sve do smrti šezdesetih godina prošlog veka. Skromnu sahranu organizovala je žena koja je vilu i nasledila. Međutim, u decenijama koje su usledile, žena bogatog kafandžije nije mogla da održava vilu sama, pa ju je pretvorila u luksuzni hotel nazvan Vila Džervin.
Danas, nažalost, Vila Džervin je napuštena i oronula, a u njenoj unutrašnjosti žive jedino kune i lasice. Iako je proglašena za nepokretno kulturno dobro, zaboravljena je i sve teže odoleva zubu vremena.
Stil / Serbian Times / Dvorci Srbije
