Beograd je jedan od najznačajnijih centara u kojem su se smenjivali razni istorijski događaji.
Budući da je star preko sedam milenijuma na njemu su se odigrali mnogi ratovi, osvajanja i sukobi. I sami krajevi glavnog grada izvedeni su iz legendi, događaja ili čak i na osnovu nekih upečatljivih ličnosti.
1. Bežanija
Ovo je najstarije naselje na teritoriji Novog Beograda. Arheološka iskopavanja dokazuju da je područje bilo naseljeno još u Neolitu.
Pod svojim današnjim imenom Bežanija je poznata od 1512. godine kada je područje bilo naseljeno sa 35 srpskih porodica koje su pobegle preko reke Save u Srem posle pada srednjovekovne srpske države. Otuda i naziv.
2. Čukarica
Ime je dobila po Čukarevoj mehani koja se nalazila na mestu današnje Crkve svetog Đorđa, a bila je jako značajna za tadašnje stanovništvo – seljaci koji su nosili robu na pijacu tu su se zadržavali, odmarali, ponekad i ostavljali svoje zaprege.
Mehanu je držao Stojko Čukara, a na ovom mestu se nalazila i Čukar česma. Čukar, ne Čukur.
3. Dedinje
Po jednoj teoriji ime potiče od naziva „dede“, koji se davao starešini tekije, muslimanskog manastira. Prema turskom popisu iz 1560. godine jedna od beogradskih tekija je upravo ovde imala svoje vinograde.
Ipak, verovatnije je da je poreklo srpsko, sa značenjem „dedino brdo“ zbog dedinjskih dvorova porodice Karađorđević koji su građeni od 1924. do 1936. godine. Mnogi imućni Beograđani počeli su još tada gradnju raskošnijih letnjikovaca, a sa vremenom i pravih porodičnih vila baš na ovom mestu.
4. Karaburma
Na starim turskim kartama područje je imenovano kao Kajaburun („Kaya-burun“), što na turskom znači „stenoviti rt“.
5. Miljakovac
Ovaj kraj je poznat po Miljakovačkim izvorima za koje se smatra da su jedni od najčistijih izvora u Beogradu. Navodno je ceo kraj upravo po njima dobio ime jer su mnogi Beograđani verovali da vodom sa ovih izvora mogu da se leče, te su ih nazivali “Mili izvori”.
6. Zemun
Staro keltsko naselje, kasnije rimski primorski centar, svoj naziv je dobilo po zemunicama. To su kuće od zemlje u kojima je tadašnje stanovništvo ove opštine živelo. Zanimljivo je da su ga krstaši prolazeći kroz njega u prvom krstaškom ratu zvali zli grad.
Ovde su kuće kao iz bajke: Uske ulice, cvetne terase i jedinstvena arhitektura! (FOTO)
7. Mirijevo
Jedan od najstarijih pisanih podataka u vezi sa imenom Mirijevo datira iz turskog perioda. To su katastarski popisi Beograda i okoline za period 1476-1566. godine. U pitanju su popisi muškog stanovništva jer su muškarci bili ti koji su plaćali dažbine. Ime može da potiče od turske reči ”mirija”, što upravo znači – dažbina.
Moguće je i da ime potiče od stanovništva makedonskog sela Mirovo koje je došlo u ovaj kraj bežeći od Turaka. Kroz vekove Mirijevo je imalo više imena: Mirine, Miranovac, Mirjevci, Miranje, Milijevo, Milijero, Mirova, Miriova i Miria-Nebel, u vreme kada je bilo čisto nemačko selo.
8. Palilula
S kraja 18. i početka 19. veka nalazila se na petnestak minuta od grada, a postoje dve verzije kako je dobila ime, i verotavno su obe razlog što ih baš tako zovemo. Po prvoj, tu su se nalazile ciglane i postrojenja za preradu gline, a dimnjaci na objektima gde se glina pekla bili su u obliku lula.
Po drugoj priči knez Miloš Obrenović je, pokušavajući da urbanizuje to područje i prilagodi ga potrebama novog srpskog društva, naredio da se stari zanati koji su opasni za život u zbijenim oblastima, poput puškarskog zanata i proizvodnje baruta izmeste iz gradskih zona. Te su izmešteni na prostor današnjeg Tašmajdana koji se u to vreme zvao Fišetija.
U Fišetiji je bilo zabranjeno pušenje zbog opasnosti od eksplozije i tek po izlasku odatle nailazilo se na jednu postavljenu tablu u obliku lule koja je označavala da je na tom mestu pušenje dozvoljeno.
9. Žarkovo
Prema prvoj priči na ovom prostoru nekada davno živeo je zmaj koji je činio zla po selu. Njegova vlasnica bila je baba Jula,žena po kojoj je Julino brdo dobilo ime.
Jednoga dana, ovom zmaju se suprotstavio vitez Žarko i tako spasao selo. Mesto na kojem je pala glava zmaja dobilo je ime Zmajevac, gde je pao rep – Repište, a gde je otekla krv Bele Vode.
Druga verzija nije tako čarobna, ali je realnija. Na ovom mestu je u 16. veku živeo Promićur Žarko, a budući da turski poreski činovnici nisu znali naziv tog imanja, nazivali su ga prosto „Žarkovo selo“.
10. Senjak
Pre nego što je postao zanimljiv višim klasama Beograda, ali i stranim diplomatama, Senjak je bio brdo sa kog se pružao najbolji pogled na ostatak grada.
Pošto su poljoprivrednici nekada držali seno po celom Beogradu, često je dolazilo do požara, pa je zato bilo naređeno da se ono drži na jednom mestu, a za tu namenu je izabran baš ovaj kraj, po čemu je i dobio ime.
11. Skadarlija
Skadarlija je najstarija sačuvana beogradska celina koju su pre boema naseljavali Romi zbog čega je i nazivana „Ciganska mala“ sve do 1872. Od 1835. godine, vek posle podizanja prvih daščara, Skadarliju sve više naseljavaju i Turci i Srbi podižući prve kuće s baštama.
Posle turskih hanova, počelo je osnivanje prvih srpskih kafana u Skadarliji – prva, Tri šešira, otvorena je 1864. a zatim Dva jelena, Bums, Vuk Karadžić. Skadarlija dobija svoj naziv tek posle 1872. kada je centralna ulica 15. marta, prilikom drugog preimenovanja, dobila naziv Skadarska kako se i danas zove.
Uzun-Mirkova, Gospodar Jevremova, Dobračina ulica: Po kome su centralne beogradske ulice dobile ime?
12. Vračar
Više je verzija o imenu ovog kraja tj. ove opštine. Prva datira s početka 16. veka i prema njoj je ovaj kraj dobio ime po junaku – neverniku čije je ime bilo Vračar, a koji je na tom mestu imao kolibu.
Prema drugoj, ime potiče od vrapčijih polja jer je mnogo ovih ptica bilo nastanjeno na teritoriji današnjeg Vračara.
Treća priča, jednostavno, kaže da su Turci verovali da na ovom mestu Srbi vračaju. Interesantno je da su jedno vreme u ovom kraju živela dva najpoznatija „vrača“ devedesetih godina – Lav Geršman i Ljubiša Trgovčević.
13. Konjarnik
Ovaj kraj su nakon Prvog svetskog rata naselili Kalmici, izbeglice Ruskog građanskog rata.
U Kozarčevoj ulici su krajem dvadesetih izgradili pagodu koja im je služila kao budistički hram, a na prostoru današnjeg Konjarnika su napasali svoje radne konje, po čemu i ovaj kraj dobija ime. Inače, pagoda je srušena tokom nemačke okupacije.
