Kako nastaje karijes?

Naučna saznanja i dugogodišnja iskustva u stomatologiji pokazuju da dobra i pravilna oralna higijena značajno utiče na smanjenje nastajanja karijesa.

Zahvaljujući današnjem načinu života i industrijski prerađenoj mekanoj hrani mnogi ljudi susreću se sa brojnim problemima sa zubima i vilicom, a postoji veliki broj faktora koji mogu da utiču na nastanak zubnog kvara. Najčešći od nji su: oblik položaj i konfiguracija zuba, loša higijena, uticaj pljuvačke i nasleđa, uticaj pola i životnog doba, uticaj trudnoće i dojenja, kao i neka opšta oboljenja.

Uticaj oblika i položaja zuba

Ako su oblik i položaj zuba nepravilni na njima se lakše nakuplja i teže uklanja dentalni plak. Loš položaj zuba često je uzrok povećanog nastanka karijesa, jer može da stvori uslove za retenciju hrane i plaka koji se teže uklanja.

Uticaj pljuvačke

Za održavanje zdravlja usta i zuba najvažnija je optimalna količina izlučene pljuvačke. Kako pljuvačka neprestano natapa i ispira površinu zuba i sluzokožu usta, njena funkcija je vrlo značajna. Kada dođe do smanjenog lučenja pljuvačke ili potpunog prestanka javlja se karijes. Takođe, nasleđe može da bude jedan od faktora za stvaranje karijesa. Istraživanja su pokazala da nasleđe utiče na pojavu karijesa, a opšte je poznato da cele porodice mogu imati slično stanje zuba.

Uticaj pola i godina

Iako su istraživanja pokazala da su mlađa deca podložnija nastanku karijesa, poznato je da se on javlja tokom celog života, ali ne kontinuirano. Smatra se da se prva udarna faza karijesa javlja između 5 i 8 godine, a druga neposredno posle puberteta, kada dolazi do naglih promena u organizmu. Posle četrdesete godine života javljaju se novi uslovi za češću pojavu zubnog kvara.

Uticaj trudnoće i dojenja

Od davnina se veruje da se u trudnoći dosta kvare zubi. Poznato je i da trudnice tokom trudnoće često povraćaju, a tom prilikom želudačna kiselina dospeva u usta, što može da poveća kiselost i utiče na povećanu dekalcifikaciju gleđi i veću frekvenciju zubnog kvara. I zato, trudnicama se savetuje pojačana oralna higijena, češće posete zubaru i upotreba zubnih pasta sa fluorom. Kao i u trudnoći i za vreme dojenja primećena je povećana frekvencija karijesa. Dečji stomatolozi to objašnjavaju zanemarivanjem higijene usta i zuba majke koja je često i dugo zauzeta kod deteta, a pomešano sa neadekvatnom ishranom, dojilje su osetljive na stvaranje karijesa.

Karijes kod dece

Na razvoj i formiranje mlečnih zuba najviše utiču oboljenja koja se javljaju u fazi sazrevanja gleđi, a to je u prvoj godini života. Deca između treće i osme godine života najčešće obolevaju od raznih zubnih oboljenja, a statistike pokazuju da u tom periodu više oboljevaju dečaci od devojčica. U te bolesti spadaju razna infektivna oboljenja kao što su male boginje, ovčje boginje, veliki kašalj, česte upale grla i respirativnih oboljenja.