Prava srpska imena, kao što su Milan ili Miloš ili Dragomir, nema potrebe da pojašnjavamo; to su naša narodna imena, nehrišćanskog porekla, i njihovo je značenje očito svakome ko govori srpskim jezikom. Kada čujete da se neko zove Vuk ili Jablan, ili Bogoljub, nećete se sigurno zamisliti i pitati za smisao.
Ali, šta znače hrišćanska imena, koja su nam s jezičke tačke strana, delom hebrejskog, delom grčkog, delom rimskog, pa čak i aramejskog porekla?
Probrali smo ona najčešća i najzanimljivija, koja ćemo vam preneti po azbučnom redu.
Aleksa ili Aleksej je “zaštitnik, branilac”, a Aleksandar je sa tim u vezi “zaštitnik ljudi”. Andrej ili Andrija znači “muževni”. Antonije i Antonija dolaze od imena starorimskog vlastelinskog roda. Alimpije je “bezbrižan”. Atanasije/Atanasija na grčkom znači “besmrtnik/ca”.
Ukrala mi je ime za bebu: Sada ne želi da razgovara sa mnom!
Arsenije je na grčkom “hrabar, muževan, jak”. Avram na hebrejskom znači “visoki otac”, dok u imenu Adama postoji igra reči: doslovno, to znači “biti crven”, mada je “adamah” – “zemlja”; zgodno, budući da je Adam prvi čovek kojeg je Bog napravio od zemlje; uzgred, Adam na drevnom asirskom znači “napraviti”.
Što se tiče ženskih imena, Ana znači “milost, zahvalnost”, Anastasija je “ona koja je rođena na Vaskrs”, a Andrijana je “hrabra”.
Vartolomej na hebrejskom znači “sin Tolmeja” (tako se zvao jedan od Isusovih dvanaest apostola), Vasilije dolazi od grčke reči vasilevs što znači “vladar” a koristila se za vizantijskog cara, Viktordolazi od latinske reči za pobednika, Vićentije znači na latinskom “osvajač” i u vezi je sa reči “viktor”, dok Vlasije/Vlajko na grčkom znači “strog, grub, trom”.
Veronika znači “donosilac pobede” ili “prava slika”, zavisi kako se čita, dok je Violeta “ljubičica”.
Gavrilo i slična imena, po arhanđelu Gavrilu, dolaze od hebrejske reči koja znači “snažan, jak, moćan”. Georgije/Đorđe i ženske varijante ovog imena su od grčke reči za zemljoradnika, dok Grgurna grčkom znači “budan, oprezan”. Ovo potonje ime je prelepo, ali nažalost kod nas slabo zastupljeno.
David na hebrejskom znači “voljen, ljubljen”, Damjan je na grčkom “krotitelj, pobednik”, Danilo/Danijel na hebrejskom znači “Bog je moj sudija”, Darije na grčkom znači “imalac, posednik”, Despot na grčkom znači “gospodar”, Dimitrije/Dmitar je “rod zemljin” (Mitar, i skraćeno Mita, možda nisu u vezi sa imenom Dimitrije već sa bogom Mitrom), Dorotej je znači “dar Božiji”, a Dositej“obožava Boga”.
Evgenije/Jevgenije i ženske varijante dolaze od grčke reči za čoveka blagorodnog, plemenitog.
Dajte svojoj devojčici najlepše srpsko ime: Ovako su se zvale naše princeze i kraljice!
Emil/Emilije/Emilijan uz ženske varijante dolaze od pripadnika starorimskog roda Emilija, a to znači “suparnik, suparnica”; postoji i teorija da je stvarno poreklo od grčke reči za “upleteno”. Eva na hebrejskom znači “živa”, dok je Elena na grčkom “sjaj, blistavost”. Emanuilo znači “Bog je s nama”.
Zarije i Zaharije na hebrejskom znače “Bog pamti, Bog se pominje”. Ignjatije je latinska varijanta našeg imena Ognjen, Ilija na hebrejskom znači “Gospod je moj Bog”, Isak – “smejati se”, a Isidor je na grčkom “dar Izide” (Izida je bila staroegipatska boginja čija je ikonografija dosta slična Bogorodici sa bebom Isusom; među hrišćanima je postala popularna zbog crkvenih otaca koji su se tako zvali). Irena ili Irina znači na grčkom “mirna, spokojna”.
Jakov je na hebrejskom “pratilac, peta, istrajan u Bogu” (francusko ime Žak je njihova varijanta ovog imena, a ženska varijanta tog francuskog, Žaklina, poslednjih decenija je prisutna među Srbima), Jevrem je od hebrejske reči “plodan” (Efraim u Bibliji), Jeremija na istom jeziku znači “Bog je uzvišen, uzdizati”, a Joakim – “Bog je postavio”.
Jovan/Jovana ili Jan/Jana, kao i specifične slovenske varijente Ivan/Ivana, dolaze od hebrejske reči “Jehohanan” što znači “Bog (Jahve) je milosrdan, Bog je milostiv, Bog se smilovao”.
Međutim, to je uobičajena etimologija tog imena. Šta ako nije tačna? Šta ako je to ime starije od našeg pokrštavanja? Šta ako dolazi, recimo, od Jova, što je bilo drugo ime za rimskog boga Jupitera? Sufiks -an je uostalom vrlo slovenski. Sa druge strane, zar nemamo kulturološki vrlo važnu životinju srodnog naziva, ovna? Iz istog razloga ime Jelena nismo stavili u ovaj “hrišćanski” koš. Zar nemamo ime za životinju iz kojeg je moglo mnogo logičnije da nastane ime, nego od grčke Helene?
No, idemo dalje. Josif na hebrejskom znači “Bog (Jahve) će povećati, dodati, umnožiti”, dok Justinna grčkom znači “pravednik”. Jefimija je ona “koja govori dobro”, Jelisaveta – “Bog je savršenstvo, Bog je moja zakletva”, a Jeronim – “posvećeno ime, sveto ime”.
Deca poznatih i njihova čudna imena: Obeleženi za ceo život!
Danas retko ime Kozma dolazi od grčke reči “kosmos” koju i mi koristimo, ali čije je prvobitno značenje ne samo svemir već svet generalno, “uređenost”. Konstantin/Kostadin/Kosta dolazi od latinske reči za “konstantnog, postojanog” i zapravo je u direktnoj korelaciji sa našim imenom Stojankao i sa grčkim imenom Evstahije.
Žensko ime Katarina verovatno dolazi od reči katarza što znači “pročišćenje”, pa bi ime značilo “čista”; Katica je verovatno naš deminutiv tog grčkog imena. Klara je latinskog porekla i znači ne samo “čista” već i “jasna, svetla, sjajna”.
Lazar je od hebrejske fraze koja znači “Bog je pomogao”, dok Luka dolazi od latinske reči “luks” što znači “svetlost, svetleći” mada postoji i hipoteza da je prvobitno označavalo stanovnika Lukanije, drevne oblasti na jugu Italije. Leon je na grčkom “lav”, Leonid/Leonida – “potomak lava”, Leontije je “lavlji”, Lidija je “rođena od Boga”, a Luna je latinska reč za Mesec.
Maksim je na latinskom “najveći”, dok Marko verovatno poreklo vodi od imena starorimskog boga Marsa, mada tu postoji više teorija; možda je prvobitno značilo “rođen u martu” (mesecu koji je ime dobio po Marsu) a možda pak dolazi od latinski reči “mas, maris” što znači “muževan”. Sa druge strane, nema nikakve sumnje da Martin/Martina dolazi od imena boga Marsa i znači “kao Mars” što bi značilo “ratoborni, borac”. Matija/Mateja je hebrejski ekvivalent našeg imena Božidar, dok je Mihajlo/Mihailo – “sličan Bogu, jednak Bogu, kao Bog”. Metodije je na grčkom “metodični čovek, teoretičar, istraživač”.
(Pomenućemo ovde i misteriozno ime Maja, koje svakako nije hrišćansko, a za koje se obično misli da se odnosi na žene rođene u mesecu maju. Međutim, njeno dokazano prisustvo kod nas u davnim vremenima je u skladu sa rekordnim prisustvom sanskrtskih reči u srpskom, koji ih ima više nego ijedan drugi indoevropski jezik. Zašto? Zato što je “maja” u arijevskim vedama značilo natprirodnu moć bogova da stvaraju pojavne oblike (kod Hindusa je danas “iluzija”, obmana ovog sveta). Pritom, Maja je bilo ime staroitalske boginje prirode, a i ime jedne od sedam Plejada iz starogrčke mitologije.)
Moćna ruska imena za dečake i devojčice: Nose snažnu poruku, Srbi ih obožavaju!
